Waterschap Rijn en IJssel versterkt delen van de dijk langs de IJssel tussen de Den Elterweg en de Zuidwijken in Zutphen. Woensdagavond 10 mei was daarover de eerste algemene informatiebijeenkomst. We geven je een samenvatting van de informatie die we tijdens de bijeenkomst hebben gegeven.
Wat vindt de omgeving van de dijk?
Begin 2023 deed het waterschap onderzoek naar hoe je de dijk gebruikt, beleeft en waardeert. Ruim 250 mensen, vooral uit de directe omgeving van de dijk deden mee. De resultaten hebben we gedeeld tijdens de informatiebijeenkomst. Kon je er niet bij zijn of wil je het nog eens bekijken. Vraag het rapport aan door te mailen naar denelter@wrij.nl.
Waarom versterken we de dijk?
Het versterken van de dijk is onderdeel van het landelijke Hoogwater-beschermingsprogramma (HWBP). De belangrijkste dijken worden elke twaalf jaar gekeurd. Tijdens de laatste keuring bleek dat delen van de dijk tussen de Den Elterweg en de wijk Zuidwijken in Zutphen niet helemaal voldoen aan de nieuwe strengere wettelijke veiligheidsnormen.
Dat de dijk niet helemaal voldoet komt door de strengere veiligheidsnormen, de ligging en door de eigenschappen van de huidige dijk. Belangrijk om te weten, is dat deze dijk voor het laatst grootschalig versterkt is in het midden jaren ’50 van de vorige eeuw. Ook ligt dit deel van de dijk aan een buitenbocht van de IJssel, waardoor bij hoogwater kilometers brede watermassa ontstaat die tegen de dijk aan drukt. Er zijn vier redenen waarom wij de dijk moeten versterken:
1. De hoogte van de dijk
Doordat er in extreme situaties water over de dijk kan stromen, gaat de dijkbekleding (grasmat) stuk. Het water dat van de dijk afstroomt zorgt niet meteen voor een probleem. Maar als hierdoor de grasmat stukgaat, kan een dijkdoorbraak ontstaan.
2. Afschuiven (gras)bekleding
Doordat water over óf door de dijk stroomt, kan een deel van de bekleding aan de binnenkant van de dijk minder sterk worden. De bekleding wordt dan ‘omhoog gedrukt’ door water in de dijk, en schuift weg.
3. De stevigheid van de dijk (aan de landzijde)
Het binnentalud kan ook minder stevig worden, doordat de dijk van binnen erg nat wordt en vol raakt met water. Als dat gebeurt, drukken de gronddeeltjes niet meer goed op elkaar. Hierdoor is de dijk niet meer sterk genoeg en zakt de dijk naar beneden.
4. Piping
Bij hoogwater stroomt water onder de dijk door. Dit heet kwel. Alleen kwel is geen probleem voor de waterveiligheid. Wanneer er ook zandkorrels meespoelen, is dit wel een probleem. Dit heet ‘piping’. Er ontstaat dan een gang (pijp) in de dijk die steeds groter kan worden. Hierdoor wordt de dijk minder sterk.
Waar moet de dijk versterkt worden?
We hebben de dijk hiervoor opgedeeld in drie deelgebieden. Er is één deelgebied waar we de dijk sowieso moeten versterken. Het gaat om het stuk Den Elterweg ten noorden van het Kanaal van Hackfort (Groene Kanaal) tot en met de dijk voor het vakantiepark Bronsbergen. Dit is deelgebied 2. Van de twee andere deelgebieden is nog niet zeker of de dijk versterkt moet worden. Het eerste deelgebied ligt ten zuiden van het Kanaal van Hackfort (deelgebied 1). Het andere deelgebied is vanaf de rivierduin De Harenberg tot aan de Stokebrand (deelgebied 3). Voor deelgebieden 1 en 3 geldt dat de maatregelen een klein effect hebben. De opgave kan nog kleiner worden door nieuwe inzichten en aanvullende berekeningen.
Deelgebied 1
Voor het deelgebied 1 ten zuiden van het Kanaal van Hackfort gaan we mogelijk aan de slag met:
- Hoogte
- Afschuiven grasbekleding
- Piping
Deelgebied 2
Voor het deelgebied 2, de Den Elterweg ten noorden van het Kanaal van Hackfort en de dijk voor het vakantiepark Bronsbergen gaan we aan de slag met:
- Hoogte
- Afschuiven grasbekleding
- Stevigheid
En gaan we mogelijk aan de slag met:
- Piping
Deelgebied 3
Voor het deelgebied 3 vanaf de rivierduin De Harenberg tot aan de Stokebrand en de wijk Zuidwijken gaan we mogelijk aan de slag voor maatregelen voor:
- Hoogte
- Piping
Hoe zorgen we dat de dijk in het landschap past?
We willen ervoor zorgen dat de nieuwe dijk straks zo goed mogelijk past in de bestaande omgeving. Dit doen we door ons te houden aan vier principes:
1. Het behoud van de bestaande afwisselende uitstraling van de dijk. Er is nu een lage kade, een hogere dijk en er zijn rivierduinen.
2. Het behoud en waar mogelijk versterken van de natuur in het landschap rond de dijk.
3. Behoud het gevarieerde en cultuurhistorisch waardevolle landschap aan de dijk.
4. Kijk naar hoe recreatie een rol kan spelen op of in de omgeving van de dijk.
Ben je geïnteresseerd in het landschap en wil je hier meer weten? Je kunt het Ruimtelijke Kwaliteitskader dat is opgesteld voor deze dijkversterking opvragen via een e-mail aan denelter@wrij.nl.