Jubileumbijeenkomst EDDGI

Op 27 maart 2024 was de jubileumbijeenkomst  van het programma ‘Elke druppel de grond in’ (EDDGI). Samen met grondgebruikers werken we nu ongeveer vijf jaar aan dit programma. Wij zijn blij met alle deelnemers en hun inzet. In deze bijeenkomst keken we terug, deelden we kennis en gaven deelnemers hun mening. 

Grote waardering en tevredenheid

Heemraad Peter Schrijver heette iedereen van harte welkom en sprak zijn grote waardering uit. De sfeer was positief en iedereen deed actief mee. Grondeigenaren die meedoen aan EDDGI vonden het fijn om hun mening te kunnen geven. We kijken tevreden terug op de bijeenkomst. De ideeën van de deelnemers over de toekomst nemen we mee in de evaluatie.

De deelnemers zijn heel gemotiveerd. We werken met elkaar met dit programma echt aan iets belangrijks. Bekijk hieronder het filmpje voor een indruk van de bijeenkomst en enkele interviews.

Je hebt geen cookies geaccepteerd voor het bekijken van deze video.

Accepteer deze cookies voor een goede werking en weergave.

Klik op de knop cookie voorkeur wijzigen om de cookie voorkeuren aan te passen.

Ruimte voor zorgen

Peter Schrijver sprak over de problemen van nu en liet mensen in de zaal hun zorgen delen. In algemene beleid leggen het waterschap en de landelijke overheid veel regels op. Dit zorgt voor weerstand, omdat mensen niet begrijpen waarom deze regels nodig zijn. Maar ook omdat ze andere ideeën hebben over hoe het probleem kan worden aangepakt. Veel deelnemers richten de aandacht liever op het doel. En ze bekijken graag samen hoe we dat doel kunnen halen. 

We merken allemaal de gevolgen van klimaatverandering. We hebben vaker te maken met langere periodes van droogte. En het regent meer en harder. Het waterschap werkt samen met grondgebruikers en partners om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Dat doen we met verkenningen voor de langere termijn en grote projecten. En met lokalere ingrepen zoals met het programma EDDGI. 

Deelnemers aan het woord

Wat vinden deelnemers van EDDGI van de samenwerking met ons waterschap? In de video hieronder vertellen vier deelnemers over hun ervaringen.

Je hebt geen cookies geaccepteerd voor het bekijken van deze video.

Accepteer deze cookies voor een goede werking en weergave.

Klik op de knop cookie voorkeur wijzigen om de cookie voorkeuren aan te passen.

In het ochtenddeel is teruggekeken met sprekers over verschillende onderwerpen.

In het ochtenddeel is teruggekeken met sprekers over verschillende onderwerpen.

Bijeenkomst Elke druppel de grond in

Deelnemers in de zaal.

Bodemvocht en waterkwaliteit 

Idse Hoving, wetenschappelijk onderzoeker Wageningen University & Research, maakte duidelijk hoe belangrijk voldoende water is. Verschillende onderzoeken laten zien dat genoeg water tijdens het groeiseizoen meehelpt aan het goed opnemen van voedingsstoffen.

Toelichting Idse

Wanneer er genoeg water is, worden er meer voedingsstoffen opgenomen. Hierdoor blijft er na het groeiseizoen minder ongebruikt residu in de bodem. Een minder grote kans op nitraatuitspoeling in de herfst en winter draagt bij aan een betere kwaliteit van het grondwater. 

De zaal reageerde positief op Idses verhaal. Ze deelden ook zorgen over de waterkwaliteit. Mensen gaven aan dat niet alleen de landbouw invloed heeft op de waterkwaliteit. Het gaat ook om andere bronnen zoals riooloverstorten of rioolwaterzuiveringen. Samenwerken, doelen stellen en kennis delen vinden de deelnemers belangrijk voor het verbeteren van de waterkwaliteit.

Bodem en landschap 

Matheijs Pleijter is veldbodemkundige bij Aequator. Hij sprak over de relatie tussen bodem en landschap. Het systeem van bodem en water is sterk verbonden met hoe de grond gebruikt kan worden. De hoge dekzandruggen zijn gevoelig voor droogte. De lage beekdalen zijn juist kwetsbaar voor wateroverlast.

Toelichting Matheijs 

De veranderingen in het grondwater hangen samen met het landschap. In de dekzandruggen sijpelt regenwater langzaam de grond in. Hierdoor zakt de grondwaterstand in de zomer snel. De lage gebieden (beekdalen en geïsoleerde laagtes) worden tijdens het groeiseizoen gevoed vanuit de dekzandruggen. 

Als we de lage gebieden sterk ontwateren, wordt het grondwater in de zandruggen snel afgevoerd. Vooral de flanken van de lage gebieden worden dan kwetsbaar voor droogte. De afvoer van grondwater gebeurt ook door sloten die door de dekzandruggen lopen. De ontwatering in de laagtes is in het verleden verbeterd. Maar dit veroorzaakt nu droogte op gronden die van nature goed ontwaterd zijn. 

Het is belangrijk om te weten hoe water van nature door de bodem stroomt. Dit noemen we het natuurlijke watersysteem. Met deze kennis kijken we waar de balans tussen te nat en te droog ligt. En waar oplossingen liggen om dit te verbeteren. 

Afgelopen winter heeft ons geleerd dat niet alleen het vasthouden van water belangrijk is. Ook het bergen van water in het systeem is belangrijk om wateroverlast te beperken. Dit betekent actief beheer van het waterpeil en vooruitkijken. In de winter moet er genoeg ruimte zijn voor waterberging. In het voorjaar ligt de focus juist op het vasthouden van water voor drogere periodes. 

 

De mensen in de zaal maakten duidelijk dat maatwerk en samen leren essentieel zijn. Het is belangrijk om de bodem beter te leren kennen. En we moeten samen de tijd te nemen om in de praktijk te leren. De aanwezigen waardeerden dit. Deelnemers gaven aan dat de invloed van water vasthouden nog niet altijd is te zien. Soms is dit ook moeilijk in te schatten omdat dit afhankelijk is van de situatie in de tijd.

Samen doen en leren 

Daniël Nieuwenhuis werkt als gebiedsmakelaar bij Waterschap Rijn en IJssel. Hij zegt dat het programma de kans biedt om samen aan de slag te gaan. Daniël begon eind 2018 met de zogenaamde skippyballen (duikerafsluiters) om een eerste stap te zetten. En om in gesprek te komen met grondeigenaren. Daniël: "We hebben geleerd om niet alleen naar het slotenstelsel te kijken. Maar juist naar het bodemvocht en het grondwater."

Alleen als grondeigenaar of alleen als waterschap vinden we geen oplossingen. Samenwerken is belangrijk om succesvol te zijn. Op de korte termijn (in het nu) werken we voor de lange termijn (naar de toekomst). 

Mensen in de zaal zeggen dat het belangrijk is om op een makkelijke en laagdrempelige manier samen kleine stappen te zetten. Samen leren vinden de deelnemers waardevol en het geeft een goed gevoel. Ook al maken we wel eens fouten. Het delen van ervaringen en kennis vindt men fijn. Met respect voor elkaar en voordat er maatregelen worden genomen. Deze aanpak zouden het waterschap en andere organisaties volgens deelnemers veel meer moeten toepassen. 

Heemraad Peter Schrijver 

Peter geeft aan dat het belangrijk is om de afstand tussen praktijk en kantoor te verkleinen door samen te werken. Met onder andere EDDGI en deze bijeenkomst geven we daar invulling aan. “Het is goed om te horen hoe grondgebruikers de samenwerking ervaren.”

Innovatie gestuurde drainage

In het verleden hebben mensen in het gebied veel drainage aangelegd om water sneller af te voeren. Zo voeren ze in natte periodes het teveel aan water af. Het nadeel is dat drainage in drogere periodes ook de watervoorraad in de bodem afvoert. Gestuurde drainage kan de balans tussen te nat en te droog verbeteren. Zo kunnen we water in droge periodes langer vasthouden. Dit vraagt wel om kennis en maatwerk. Alleen zo kun je op de juiste plek sturen bij verschillende situaties. Bekijk de video hieronder.

Je hebt geen cookies geaccepteerd voor het bekijken van deze video.

Accepteer deze cookies voor een goede werking en weergave.

Klik op de knop cookie voorkeur wijzigen om de cookie voorkeuren aan te passen.

Hoopvol vooruitkijken

In het middagdeel gingen de grondgebruikers met elkaar in gesprek. Ze werkten samen in verschillende groepen, begeleid door een gespreksleider van het waterschap. Samen deelden ze inzichten. Ze begonnen met een korte kennismaking om het gesprek goed te starten. Vervolgens zochten de deelnemers in twee gespreksrondes antwoorden op twee vragen: 

  • Wat zijn de belangrijkste resultaten van de samenwerking met EDDGI?  
  • Wat kan er beter?

In de derde ronde wisselde de gespreksleider van tafel. Hij legde de antwoorden van de vragen voor aan een andere groep. Hierbij bespraken ze welke punten van de vorige groep aandacht verdienen. 

De deelnemers gaven de opbrengst van de gesprekken aan heemraad Peter Schrijver.

 

 

De opbrengst van de dag is geen 'hete aardappel', maar een waardevolle oogst.

Peter Schrijver - heemraad

Wat doen we met de opbrengst

Wat we nu al beter kunnen doen, pakken we verder op. Denk aan een betere afstemming binnen het waterschap. Maar denk ook aan het beter gebruiken van praktijkkennis van (buitendienst) medewerkers. 

We willen zelf graag sneller en meer doen. We hebben tijd nodig om dat uit te werken en in praktijk te brengen. De opbrengst van deze dag nemen we mee in de evaluatie. En de beslissing over het vervolg van het programma. Dit jaar neemt het waterschapsbestuur hierover een beslissing. 

Vragen, zorgen of ideeën?

Tijdens de bijeenkomst deelden deelnemers vragen, zorgen en ideeën. Deze nemen wij ter harte. Als we dat hebben afgesproken geven wij nog een reactie.  Niet alle deelnemers konden bij deze bijeenkomst zijn. We hebben alle resultaten uit de groepjes in een document gezet. Dit document kun je bij ons opvragen. Was je er niet? Ben je nog iets vergeten? Wil je de het document met de resultaten ontvangen? Bel of mail ons dan. 

Stel je vraag

Heb je een vraag over het programma of de bijeenkomst? Neem dan contact op met Daniël Nieuwenhuis. Natuurlijk kun je ook contact opnemen met de gebiedsmakelaar waarmee je al contact hebt.

Bellen06 53 56 96 05 06 53 56 96 05 Stuur e-mail